De Grote Kleine Treinencompetitie

Elke woensdag zend omroep MAX De Grote Kleine treinencompetitie uit. Een show, naar het voorbeeld van de ‘Great model Railway Challenge’. Een show waarin drie teams drie dagen de tijd krijgen om een thematische modelspoorbaan te maken. De thema’s verschillen per aflevering. De eerste was ‘een historisch moment’, de tweede ‘film’. De banen worden beoordeeld op bouwkwaliteit en creativiteit door twee vaste juryleden en een gast-lid, in de tweede aflevering is dat bijvoorbeeld filmmaker Tim Oliehoek.

Wat opvalt in vergelijking met het origineel is dat de deelnemers in Nederland jonger en diverser zijn. Dat geeft sowieso al meer schwung. Bovendien presenteert André van Duin op een heerlijk ontspannen manier, en praat hij de onderdelen leuk aan elkaar.

Natuurlijk is het niet realistisch te denken dat een modelspoorbaan in drie dagen gebouwd kan worden, maar de teams doen erg hun best en het resultaat is bewonderenswaardig. Waar de eerste aflevering nog wat tam is, schiet de tweede aflevering meteen naar grote hoogte, waarbij het gewoon spannende televisie wordt! Als zelfs het NRC, bekend van het valselijk door het slijk halen van anderen, toe moet geven dat modeltreinen sexy kunnen zijn (natuurlijk niet zonder toch nog even deelnemers van de show neer te halen) dan weet je wel dat het leuk is om naar te kijken.

Als gezegd halen de banen het niet qua kwaliteit van wat je op OnTraxs of Eurospoor (volgende week mensen!) kunt zien, maar daar wordt dan ook héél veel meer tijd in gestoken. Toch is resultaat als gezegd prachtig, en de weg er naartoe spannend genoeg. Bovendien zullen heel veel modelbouwers veel frustraties herkennen (gaatje op de verkeerde plek geboord..). Al met al, de moeite van het kijken waard, voor de hele familie.

De uitzendingen zijn ook terug te kijken op uitzendinggemist.nl

De terugkeer van de nachttrein naar Europa

De meeste treinenliefhebbers hebben het niet gemist: ondanks de Corona-pandemie rijdt er in Nederland, na vier jaar afwezigheid, weer een nachttrein naar een Europese bestemming. De NightJet van de ÖBB rijdt elke dag (nacht) naar Wenen. Dit is de eerste van een heuse nachttreinrevival. Komt het doordat het dit jaar het Europese ‘Jaar van het Spoor’ is? Heeft iedereen plots vliegschaamte gekregen? Of werkt de romantiek van de lange-afstandstrein nog altijd tot de verbeelding?

De trein naar Wenen is zeker niet het enige initiatief. Een Nederlandse startup brengt je vanaf april volgend jaar vanaf Brussel, via Antwerpen, Roosendaal, Rotterdam en Amsterdam helemaal naar Berlijn of Praag. We spraken Chris Engelsman van European Sleeper over het hoe- en waarom van deze onderneming.

RegioJet is de partner voor European Sleeper

Hoe kom je er bij om zelf een spoorbedrijf op te zetten?
De motivatie van de oprichters van Eurpepean Sleeper komt voor een groot deel overeen, maar verschilt ook enigszins. Voor zowel Elmer van Buuren als mijzelf geldt dat we de nachttrein heel graag voor een breder publiek willen ontsluiten en daar zo een steentje aan willen bijdragen. Beiden vinden we het ook ontzettend leuk en spannend om zoiets van de grond af op te bouwen. Voor Elmer is het bovendien iets waar hij al heel lang van droomt en mee bezig is. 

hoe gaat dat in zijn werk? Was je al bekend in het wereldje? Hoe breek je daar in? 
Door de geliberaliseerde internationale spoormarkt, is het in principe voor iedereen mogelijk om een spoorwegmaatschappij op te zetten. In de praktijk heb je wel veel kennis en ervaring nodig om door alle bureaucartische processen te komen. Elmer heeft geweldig veel ervaring met spoortechnische zaken, aangezien hij jaren in het wereldje heeft gewerkt, onder meer bij NS. Zelf heb ik een heel andere achtergrond. Doordat ik in 2019 de Jazz Night Express naar Berlijn heb georganiseerd als een soort pilotproject, heb ik veel ervaring met de commerciële kant van nachttreinexploitatie opgedaan.

Heeft het veel moeite gekost om een partner te vinden (RegioJet)?
Wij hebben RegioJet eind 2020 benaderd met de vraag of ze onze trein niet in Tsjechië zouden willen rijden. Toen bleek dat ze veel meer ambities hadden en echt een partnerschap aan wilden gaan. In dat opzicht was het dus niet veel moeite. 
Waar moet je allemaal aan denken als je zo’n plan ontwikkeld, waar haal je de mensen vandaan?
Wij zijn gestart met z’n tweeën en zijn nog steeds een lean en mean team met ongeveer vijf medewerkers. Voor de slagkracht en flexibiliteit is dat ook wel een groot voordeel. Ondertussen moet er natuurlijk wel enorm veel gedaan worden (operationeel, marketing, ICT, communicatie, financieel, etcetera) en zijn we langzaam aan aan het uitbreiden en professionaliseren. Veel kennis en expertise vinden we gewoon via het enthousiasme in onze eigen netewerken. Heel veel mensen willen ons helpen bij het opzetten van European Sleeper. 

Hoeveel treinen gaan er straks rijden, met hoeveel mensen? 
We starten met drie treinen per week per richting, zodat we in het begin aan één treinstam voldoende hebben. Als er voldoende vraag is voor een dagelijkse verbinding, gaan we snel opschalen. We verwachten tussen de 300 en 500 reizigers per trein te vervoeren. 

Wat voor service kunnen mensen verwachten?
We zullen op de trein verschillende comfortniveaus gaan aanbieden. Dat betreft zowel zitplaatsen, ligplaatsen (couchettes) als luxe slaaprijtuigen. Belangrijk is ook dat we altijd de mogelijkheid bieden om een privé coupé te boeken, zodat de reizigers de coupé niet met vreemden hoeven te delen, als ze daar geen zin in hebben. Verder gaan we met vriendelijk en klantgericht personeel werken en allerlei soorten hapjes en drankjes aanbieden. Een ontbijt op bed is natuurlijk belangrijk en gratis koffie hoort er ook bij. 

Rijden er straks ook restauratiewagens mee?
Voor onze eerste trein naar Praag gaan we niet werken met een restauratierijtuig, maar met catering op de plaatsen van de reizigers. Op die manier kan je veel meer reizigers bedienen. Mogelijk zullen we op nieuwe verbindingen waar we aan gaan werken wel met een restauratierijtuig of bar gaan werken. 

Gaan jullie ook de TEE terugbrengen?
European Sleeper richt zich alleen op nachttreinen en we hebben de ambitie om elk jaar een nieuwe verbinding te lanceren. De TEE is traditiegetrouw een luxe dagtrein tussen Europese hoofdsteden. Maar European Sleeper gaat wel aan de slag om een Europees netwerk van nachttreinen op te bouwen. In eerste instantie vanuit Nederland en België. In 2022 dus naar Praag en misschien ook al snel naar Warschau. Een volgende verbinding zou heel goed richting het zuiden van Europea kunnen gaan.

Hoeveel geld willen jullie ophalen? 
Wij hebben met de uitgifte van aandelen eind mei 2021 een half miljoen euro opgehaald om onze spoorwegonderneming op te starten. Het gaat dan om de organisatie, de marketing voor de eerste trein en ICT infrastructuur. Het doel is om de eerste helft van 2022 te starten met de trein tussen Brussel en Praag, via Amsterdam en Berlijn. 

Chris Engelsman (links) en Elmer van Buuren

We wensen European Sleeper heel veel succes!

OnTraxs 2021 – virtueel

….en dan is het alweer 2021, en is die hele pandemie nog steeds niet voorbij. En dus gaat ook OnTraXS! in het spoorwegmuseum niet door. Net als met Eurospoor vorig jaar hebben we daarom een ‘what-if’ video gemaakt:

een compilatie van de mooiste banen op OnTraXS over de afgelopen jaren. Om toch een beetje dat evenementen-gevoel te houden.

De hele video vind je op 24Trains.tv. Mocht je nog geen lid zijn, maak dan gebruik van deze link en krijg 25% korting.

Wat koop je voor een modelspoorder voor de feestdagen?

Modeltrein onder de kerstboom
Onder de kerstboom hoort nu eenmaal een trein

Weet je nog steeds niet hoe je een cadeau moet kiezen voor een persoon die zich bezighoudt met modeltreinen, dan is dit artikel iets voor je!

Je beste vriend, collega, familielid of gewoon een heel goede buur die dol is op het bouwen van spoorwegmodellen heeft je uitgenodigd voor Sinterklaas, Kerst of gewoon zijn of haar verjaardagsfeestje. Het lijkt dat alles uiterst eenvoudig is en het heel gemakkelijk is om een geschenk te kiezen. Niet dus! “Iets over treinen” – denk je, en dit zijn de juiste gedachten. Maar wat dan precies? Het klinkt eenvoudig en je denkt dat de aankoop van een geschenk kan worden uitgesteld tot het laatste moment. Ons advies? Bereid je voor! Je stelt de aankoop van een ring voor je vriendin hopelijk toch ook niet tot het laatste moment uit? Eerst moet je alles weten over haar voorkeuren, de grootte van de ring zelf, met of zonder steen, wit goud of zilver, enz. enz. En geloof me, dat “iets met treinen” voor de modelbouwer veilig op dezelfde schaal kan worden gewogen als de keuze van een ring voor je geliefde. Ik heb een paar punten die ik zou adviseren om op te letten.

Eerst moet je uitvinden waar de toekomstige ontvanger nu mee bezig is. Bouwt hij (of zij) een spoorweg in de bergen, een historisch station in miniatuur of laat hij zich bijvoorbeeld gewoon meeslepen door foto’s van bijzondere treinen te verzamelen. Op basis van zijn hobby’s kun je al beginnen met kiezen.

Als hij geïnteresseerd is geraakt in de aanleg van een modelspoorbaan, onthoud dan – in dit geval is de grootte (echt) erg belangrijk! Het is heel belangrijk om een trein op de juiste schaal te kopen, anders past deze misschien niet bij de grootte van de modelbaan. Het is ook belangrijk dat het geschenk overeenkomt met het tijdperk dat je vriend probeert te doen herleven in zijn layout. Wees niet bang om te kopen wat de modelspoorder al heeft. Veel modeltreinliefhebbers zijn helemaal niet tegen herhaling.

Lukt het niet veel informatie te verkrijgen over de voorkeuren van de gelukkige? Niets om je zorgen over te maken. Je kunt een algemeen, maar nuttig geschenk geven. Bijvoorbeeld een mand vol accessoires voor het landschap. Een modelspoorbaan bestaat immers niet alleen uit treinen en rails. Verschillende ontwerpen, bomen, auto’s, accessoires helpen de modelspoorbaan mooi te maken.

Als je niet zeker bent over de keuze van accessoires en lay-outs van treinen, kun je een modelspoorder blij maken met een kaartje voor een modelspoorevenement of het (een) spoorwegmuseum. En als je lang hebt nagedacht en het helemaal niet kunt oplossen, kun je je taak eenvoudig verlichten door het de gelukkige te vragen.
En nog belangrijker, vergeet niet een flesje goed humeur mee te nemen!

2019

Natuurlijk willen ook wij alle modelspoorders, geïnteresseerden en verdwaale internetters een fantastisch 2019 wensen.
Wordt het een goed jaar? Wie zal het zeggen. Bij Piko hebben ze in elk geval wat te vieren, het bedrijf bestaat aankomende zomer 70 jaar, en dat vieren ze met een ‘Tag der Offenen Tur‘ op 22 juni. Tegelijkertijd hebben ze ook vast 376 nieuwigheden aangekondigd, waaronder onder meer voor de Nederlandse modelspoorders in H0 een Berlijns blauwe 1100, twee coupérijtuigen (AB 6033 en C 6126), een geel-grijze 2200, enkele goederenwagens waaronder een hoogboordwagen van de NS en een Oranjeboom bierwagen, en een startset met een groene hondekop.

Voor de Nederlandse N-spoorders komen er een bruine en geel-grijze 2400 bij, en de 1200 in ACTS kleuren.

Voor onze Belgische vrienden heb ik helaas niks nieuws kunnen ontdekken, anders dan natuurlijk het vele Duitse spul dat vaak genoeg de grens over ging en gaat. Voor een eigen zoektocht, kijk hier.

Natuurlijk hebben ze bij Roco ook nieuwe dingen op de rol staan, voor de Belgische spoorders in elk geval een 186 in Lineas kleuren en voor de Nederlanders een 1600 in Railpromo uitdossing. Alle nieuwigheden vind je hier.

Daarnaast willen we vooral ook Miniworld Rotterdam een hart onder de riem steken. Ondanks het fantastische werk, maar dankzij een veel te mooie zomer (wie verwacht dat in Nederland), hebben ze een zwaar jaar achter de rug. Hopelijk heeft de kerstvakantie iets goed gemaakt.

Eurospoor hoeven we dit jaar niet te verwachten, die slaan een jaartje over, dus het wordt hopen dat OnTrax  dat compenseert (13-15 maart, Spoorwegmuseum), of een van de vele andere evenementen die de hobby rijk is.

Dan rest nog het bericht dat we hopelijk deze website ergens dit jaar volledig gaan her-inrichten en vernieuwen, met hopelijk ook een mooie samenwerking in het vooruitzicht, maar daarover later meer.

Treinen kijken is leuk in elk formaat

 

 

Computer games met modelspoorgevoel: Transport Fever (trainfever vernieuwd!)

Transport Fever spelen

Twee jaar na het uitkomen van train fever komt dezelfde studio, via een crowdfunding gestart met train fever, met de opvolger: transport fever.

In plaats van het eerste spel door te ontwikkelen is er een nieuwe versie gemaakt, die een heel stuk geavanceerder is dan zijn voorganger. Het begint al met de verschillende soorten vracht die je kunt vervoeren, maar ook de transportmiddelen zijn verder uitgebreid: zo kun je nu ook boten en zelfs vliegtuigen inzetten om goederen en passagiers te vervoeren.

De spelbesturing zit eenvoudig in elkaar en zodra je de juiste toetsen door hebt kun je je netwerk aanleggen. Bijzonder zijn de uitgebreide spoor-aanleg mogelijkheden: gelijkvloerse kruisingen, dubbel spoor met dubbelspoorse aftakkingen, van alles is mogelijk. Natuurlijk zijn te steile hellingen nog steeds onmogelijk, evenals te scherpe bochten. Leg je een spoorlijn aan in de bergen dan kan het voorkomen dat je een spiraal moet aanleggen.

 

Ik had veel eerder dit verhaal willen plaatsen, maar het spel is buitengewoon verslavend. Naast een standaard open spel kun je ook verschillende missies spelen, zowel in Amerika als in Europa. Hoewel leuk (er zijn ook medailles te winnen tussendoor) en met een aardige verhaallijn, heb ik het idee dat de missies niet altijd evenwichtig zijn. Het kostte me nogal moeite om in de Duitsland missie (Europa missie 6) de gewenste percentages te halen. Uiteindelijk lukte dit door enigszins vals te spelen en delen van steden (de commerciële stukken) deels weg te halen om het vliegverkeer verder aan te moedigen.

 

Ondertussen is er ook een wikipedia-pagina aangemaakt waar de spelregels te lezen zijn, zodat het leren sneller gaat. Ik dacht bijvoorbeeld dat voor het maken van ‘tools’(werktuigen) hout én staal nodig waren. Dit bleek niet zo, het is hout óf staal.

 

Transport Fever Screenshot two trains
In Transport Fever kun je treinen ook een eigen kleurtje geven.

Beginnen op het makkelijkste niveau is een goede oefening. Met gemiddeld niveau wordt het al lastiger en op het moeilijkste niveau is het zaak om elke lijn rendabel te houden. Zeker opstarten in 1850 is erg lastig, dit lukt alleen als je met goederenvervoer begint en de huifkarren (zo ver mogelijk) in beide richtingen vol hebt.

 

Het samenspel tussen trams, bussen en treinen is belangrijk voor het rendabel maken van de spoorlijnen, evenals de vrachtwagens, treinen en boten voor het goederenvervoer. Er wordt pas geproduceerd als de eind-afnemer opgenomen zit in de route.

Vliegtuig vertrekt
Een DC3 ‘Dakota’

Misschien wel het leukste aan het spel is het feit dat ook hier ‘mods’ (modificaties) gedownload kunnen worden die door andere spelers zijn gemaakt. De diversiteit aan inzetbare treinen is nu al heel erg groot, en wordt alleen maar groter. En ook ditkeer is het weer gebruiker Oppie die voor een Nederlandse inbreng (mat 64, koploper, 1300, 1100 en 1600 serie, IC rijtuigen) heeft gezorgd. De mods zijn overigens het beste te downloaden via Steam, door op de mod te ‘abonneren’.

Nederlandse mods voor Transport Fever
Mat 64 en de Koploper zijn net vertrokken

Al met al, het is een erg leuk, maar verslavend spel. Dichter bij een modelspoorbaan dan dit, zonder er daadwerkelijk een te bouwen, kom je volgens mij niet.

 

 

Oproep

Vorige week kregen we deze oproep binnn met het verzoek deze te verspreiden. En waarom niet, het is voor een goed doel!

GEZOCHT VOOR ONLINE EN PRINT MET FOTO: VERHALEN VAN MENSEN OVER HUN
LEVENSWERK EN PASSIE

Voor een integere verhalenreeks over een mooi, maar precair onderwerp
is Story Supply op zoek naar mensen met een hobby, passie en/of
levenswerk. Een passie die niet langer zelf uitgevoerd kan worden door
een afschuwelijke ziekte of omdat iemand er simpelweg te oud voor is.
Maar de rust om dit levenswerk naast zich neer te leggen is er ook nog
niet. Was er maar een waardige opvolger zodat jouw jarenlange
toewijding niet verloren gaat. In de directe omgeving is er niemand
die het stokje over kan of wil nemen, dus moet het buiten de bekende
kring gezocht worden. Zodat jij je hierover in ieder geval geen zorgen
hoeft te maken.

Ken jij iemand met zo’n verhaal, laat het ons dan weten op
storysupply.nl/aanmelden

Voor whimps

Afgelopen week zat ik tijdens de dagelijkse lunch naast een gezelschap waarvan een landelijk bekend journalist de boventoon voerde. Deze man van in de veertig, over duidelijk erg vol van zichzelf, vond het nodig om af te geven op modelspoorliefhebbers. Dit waren volgens hem ‘whimps’. ‘Liever een man met een motor dan een met modeltreinen’, zo dacht hij dat zijn vrouwelijk gezelschap (dames in dezelfde leeftijdscategorie) er over zou denken.

Allereerst wil ik even kwijt dat ik een hekel heb aan mensen die neerkijken op anderen, en al helemaal aan hen die zich beter voelen dan anderen die ze niet kennen. Wat voor journalist ben je überhaupt als je je zo gedraagt?

Maar goed, dat zijn negatieve gedachten, en daar wil ik ook van af. Dus, laten we eens kijken waarom de hobby geschikt is voor iedereen. Sterker, iedereen zou er voordeel aan hebben om een modelspoorder te zijn!

Je leert omgaan met elektrotechniek.  Weet je het verschil tussen gelijk- en wisselstroom? Ampère en voltage? Als modelspoorder leer je het gauw genoeg. En achter de betekenis van kortsluiting kom je ook gauw genoeg. Ga je een stapje verder dan leer je ook nog een solderen, printplaatjes maken, etc. etc. Niet alleen komen deze vaardigheden goed uit in en rond het huis, maar een kind dat later van elektrotechniek zijn of haar vak maakt is zowat zeker van een baan, gezien er een groot gebrek aan techneuten bestaat.

HCC geeft uitleg over digitaal rijden

Je fijne motoriek wordt beter: niet alleen bij het eventueel solderen, maar ook al bij het aanleggen van de spoorbaan en het op de rails plaatsen van de treinen oefen je je oog- hand coördinatie.

Ga je over tot het bouwen van een volledige modelspoorbaan, dan komt daar nog een hoop creativiteit, doorzettingsvermogen, zelfbeheersing en leren plannen bij kijken. Kies je er voor de baan te automatiseren, dan komt daar nog softwarekennis, en eventueel leren programmeren bij. En ook dat zijn allemaal eigenschappen die in het dagelijks leven goed gebruikt kunnen worden.

En het spelen met de treinen dan? Daarbij leer je logistiek te plannen, vooruit te kijken en snel in te grijpen.

Concentratie bij het aansturen van de modelspoorbaan
Concentratie bij het aansturen van de modelspoorbaan

Als dat niet reden genoeg is om te concluderen dat modelspoorders geen whimps zijn, weet ik het ook niet meer. Voorbeelden? Whoopi Goldberg, Rod Steward, Johnny Cash, David Hasselhof, en nog zo wat wereldsterren.

 

De (NS) 1200 serie in model

1200 op Haarlem

1200 op Haarlem
1200 van het Spoorwegmuseum op Haarlem

 

De 1200 serie van de NS, en later ACTS en EETC is een van de meest bekende Nederlandse locomotieven. Niet direct omdat er zoveel van gebouwd zijn (25), maar wel omdat ze heel lang dienst hebben gedaan, vanaf 1951 tot 1998 bij de NS. Bij EETC doen ze nog steeds (!) dienst. De eerste loks (1201 tot en met 1214) werden in de toen nog gebruikelijke turquoise kleur afgeleverd. De rest volgde in bruin daar deze voor de goederendienst bedoelt waren. In de praktijk echter werden deze ook voor reizigerstreinen gebruikt, en met de overstap naar Berlijns Blauw voor de reizigerstreinen werden alle 1200 loks in deze kleur gespoten.

Tussen 1979 en 1983 zijn alle 1200-den in de geel-grijze huisstijl geschilderd. De loks deden ondertussen vooral dienst als tractie voor de zware intercity treinen. Als in 1995 NS Cargo als zelfstandig bedrijfsonderdeel verder gaat komen de 1200-den hieronder te vallen en rijden ze voornamelijk goederentreinen, maar als de nood aan de man is worden ze ook nog voor (internationale) reizigerstreinen ingezet.

In 1998 neemt de NS afscheid van de 1200 serie. Toch is daarmee geen einde gekomen aan deze markante verschijning op het Nederlandse spoor. Na een rechtszaak weet ACTS vijf machines over te nemen van de NS om containertreinen tussen Rotterdam en Leeuwarden en Veendam te gaan rijden.

Nadat ze bij ACTS in 2009 afscheid namen zijn er een paar in particuliere handen gekomen die door EETC worden ingezet voor hun bedevaartstreinen, ski-treinen en andere vakantietreinen.

Twee loks zijn in 2016 in dienst gekomen bij RailPromo, dat de 1251 heeft voorzien van een eigen kleurstelling n het nummer 1215.

De 1200 serie in miniatuur

Voor de HO rijders breken er mooie tijden aan. Roco komt met de 1219 en 1204 in geel-grijze kleurstelling onder artikelnummers 72672, 72674 en 72675. Ook een turquoise 1200 komt er aan onder artikel nummers 61449 en 61450.

In 2017 lijken de 72572, 61449 en 61450 uitverkocht. Wel is er nu een versie in RailPromo kleuren verkrijgbaar! (artikel nummer 73835).

toevoeging: ook de 1254 in de kleuren van ACTS is bij Roco te krijgen onder artikel nummer 72676. Bij MCH in Hilversum tref je nog wat leuke foto’s aan.

toevoeging 2: Bij Roco hebben ze de smaak te pakken, in 2015 komt er ook een Berlijns blauwe 1206 onder artikel nummer
72680 en 72681.

Ook Trix/Marklin heeft de 1200 in het repertoire. Onder artikel 37123 vind je twee loks, één bruin, één turquoise.  (deze zijn niet meer nieuw te verkrijgen in 2017) Onder 22128  is de jubileumloc uitgegeven.

1200 serie modellen van Marklin in BS en ECTS uitvoering
1200 en van Marklin

Als drie-rail modellen zijn de nummers 37128 (de jubileumeditie, in 2917 niet meer verkrijgbaar)) en 22127 nog verkrijgbaar.

Ook Lima heeft in het verleden de 1200 serie in productie gehad.

Voor N-spoorders zijn momenteel geen modellen nieuw te krijgen, echter, MiniTrix heeft in het verleden wel een 1200 uitgebracht, in elk geval één in de kleuren van VOS logistis:

1200 van minitrix
1200 serie van MiniTrix op Rail 2012

Piko heeft in 2016 twee nieuwe 1200 modellen uitgebracht in N! Een Berlijns blauwe, artikel 40460 en een geel-grijze NS 1202 (artikel nummer 40461). In 2017 is daar nog een geel-grijze 1222 (artikel Nummer 40462) bij gekomen.

 

 

 

bronnen bij dit artikel::

http://www.nicospilt.com/index_Lok1200.htm

http://nl.wikipedia.org/wiki/NS_1200_(elektrische_locomotief)

http://www.martijnvanvulpen.nl/web/index.php/materieel/elektrische-locomotieven/17-serie-1200

http://www.ns1200.nl/

http://www.railwiki.nl/index.php/1200_-_Elektrische_locomotieven_serie_1200